دنیای امروز، دنیای اینترنت، فضای مجازی، شبکه‌های اجتماعی و... است که گریزی از آن نیست زیرا افراد روزانه برای برخی امور مجبور به استفاده از چنین فضایی خواهند شد. حضور و تعامل کاربران مختلف با فرهنگ‌ها و آداب اجتماعی متفاوت، می‌طلبد یک سری قاعده جهت حفظ حریم، زندگی خصوصی افراد و روابطی در چهار‌چوب، بنا شود تا افراد با رعایت آنها "اخلاق" را حفظ کنند.
اما متاسفانه آنچه امروزه به چشم می‌خورد نبود تعهد اخلاقی در چنین فضاهایی، همراه با سوء‌استفاده از چنین محیط‌هایی برای دست‌یابی به مقاصد غیر انسانی، رسیدن به سرگرمی‌های کاذب، نفوذ به زندگی شخصی دیگران، فریب افراد جهت در‌آمدزایی و در نتیجه زیر پا گذاشتن اخلاق است.

البته دلیل دیگر پدید آمدن چنین مشکلاتی در فضاهای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، باز بودن چنین محیط‌ها و زمینه‌سازی آن است. این بدان معناست که این نوع فضاها به خودی خود بستر لازم برای نا‌دیده گرفتن اخلاق را تا حد زیادی آماده می‌کنند و اگر کسی فرهنگ لازم برای حضور در چنین فضایی را ندشته باشد با بر هم چشم زدنی گرفتار خواهد شد.

در حقیقت این فضا به دلیل:

• دسترسی آسان و سریع
• نداشتن محدودیت سنی
• نداشتن محدودیت موقعیت یا شرایطی خاص
• جذابیت‌های کاذب
• آنلاین بودن

و دیگر دلایل باعث می‌شود هر کسی با هر هدفی به این فضا ورود کرده و حتی اگر در ابتدای امر به نیت کسب اطلاعات یا رفع نیاز واقعی خود قصد وب‌گردی یا گشت و گذار در شبکه‌های اجتماعی را داشته پس از مدتی در روند اعتیاد‌گونه فضای موجود قرار بگیرد.

شایعات درباره افراد مشهور و تخریب شخصیت‌های اثر‌گذار در فضای_مجازی از دیگر موج‌هایی است که به تنهایی قادر است کاربران زیادی را جذب خود کرده و به نوعی به تنش در فضای نت دامن بزند. از طرفی از آنجایی که مرجعی جهت بررسی این گونه اخبار در راستای تایید صحت و سقم اطلاعات و اخبار مربوط نیست زمینه بازی شایعه و سوار شدن بر امواج اذهان فریب خورده فضا را برای کسانی که به هر دلیل از چنین مسائلی سود می‌برند هموار می‌کند.
و این در حالی است کاربرانی که وارد چنین بازی‌هایی شده‌اند بی‌خبر از همه جا با لایک و یا کلیک‌های بالا به این امر غیر اخلاقی کمک کرده و در نهایت به ضرر‌کنندگان اصلی تبدیل می‌شوند چرا که از زمان و هزینه آنها برداشت سوء می‌شود.

البته نمی‌توان از مزایا و خدمت‌رسانی این فضا در تسهیل و اطلاع‌رسانی آسان و سریع آن چشم بپوشیم اما آنچه مد نظر ماست مشکل نگاه نسبی داشتن به اخلاق است که با واژه‌هایی چون اخلاق_فضای_مجازی (شبیه به اخلاق پزشکی یا اخلاق هنری) حقیقت امر را پنهان داشته و گاهی هر کاربری را مجاب می‌کند تا پذیرای این نکته باشد که هدف وسیله را توجیه می‌کند.

همین امر هم باعث می‌شود افراد در خطا‌ها، ایجاد مشکلات و پا گذاشتن روی اخلاق بدون عذاب وجدان و در نظر گرفتن وجوه انسانی به اهداف خود برسند. اما برای اینکه در ورطه مشکلات غیر اخلاقی قرار نگیریم راهکارهای زیر تا حدی زیادی ما را به سمت و سویی درست رهنمون می‌کند:

• در هر سایتی سرک نکشیم
• در هر شبکه_اجتماعی و کانالی عضو نشویم
• بدون هدف وب‌گردی نکنیم
• با زمان‌بندی خاص و در صورت نیاز وارد فضای نت شویم
• هر مطلبی را share نکنیم
• هر جایی کامنت یا پست نگذاریم

بار دیگر به مزایای دنیای اینترنت اذعان می‌کنیم و می‌پذیریم ایجاد بستری مناسب با قابلیت بسیار بالا برای وسعت‌بخشی آگاهی، آن هم برای دسترسی همگان کار چنین فضایی است. کاهش هزینه‌ها و به اشتراک گذاشتن تجربه‌ها از دیگر مزایای شبکه‌های اجتماعی است اما به شرطی که اگر رعایت شود بیشترین مزایا و اگر رعایت نشود بدترین ضررها را به دنبال خواهد آورد.

اگر در این شبکه‌ها مالکیت، فضای خصوصی، حریم خصوصی، رعایت اخلاق و احترام به حقوق دیگران در نظر گرفته نشود مشکلاتی بزرگ و حتی غیر قابل جبران پیش خواهد آمد. در نتیجه داشتن دو مهارت خود-‌کنترلی و خود-‌مدیریتی باعث می‌شود اخلاق به عنوان یک اصل در زندگی افراد حتی در فضای مجازی رعایت شده و هم خود و دیگران از خطرات و مشکلات بزرگ مصون بمانند.

اگر فردی خودش را در چنین محیط‌هایی کنترل کند در حقیقت به طرف دیگر خود یعنی هزاران یا حتی میلیون‌ها کاربر دیگر اجازه تعدّی نداده و با مدیریت شرایط هم اسباب رفتار کنترل-‌محور دیگران را فراهم آورده و هم فضا و هم محتوای موجود را مدیریت کرده است.

بنابراین به این اصول بیاندیشید تا در در فضای اینترنت و شبکه‌های مجازی به راحتی کار کرده و از مشکلات در امان بمانید. با رعایت این نکات کمترین سودی که برای شما حاصل می‌شود بسته شدن راه سوء‌استفاده از شما خواهد بود.